Komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym, któremu powierzono prowadzenie egzekucji sądowej w sprawach cywilnych. Istotą działalności komornika jako sądowego organu wykonawczego jest zagwarantowanie wykonalności orzeczeń sądowych poprzez możliwość stosowania środków przymusu państwowego w granicach określonych obowiązującymi przepisami, a także wykonywanie innych ustawowych zadań.

Zasadniczym aktem prawnym regulującym postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komorników sądowych jest Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 1964 r. nr 43 poz. 296 z późn. zm.) Aktem prawnym o charakterze ustrojowym, określającym status prawny komornika sądowego, jego pozycję w systemie organów ochrony prawnej, uprawnienia oraz obowiązki, jest ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. z 1997 r. nr 133 poz. 882 z późn. zm.)

Możliwość prowadzenia przez komornika sądowego postępowania w skonkretyzowanej sprawie unormowana jest przepisami dotyczącymi właściwości rzeczowej komornika (zakres czynności do dokonania których uprawniony jest komornik) oraz właściwości miejscowej (określającej który spośród komorników jest właściwy do prowadzenia postępowania).

WŁAŚCIWOŚĆ RZECZOWA

Zgodnie z art. 2 ust.3 u.k.s.e. komornikom powierza się w szczególności następujące zadania:
1) wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach o roszczenia pieniężne i nie-pieniężne oraz o zabezpieczenie roszczeń;
2) wykonywanie innych tytułów wykonawczych wydanych na podstawie odrębnych przepisów oraz tytułów egzekucyjnych, które zgodnie z odrębnymi przepisami podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej bez zaopatrywania ich w klauzulę wykonalności;
3) sporządzanie protokołu stanu faktycznego przed wszczęciem procesu sądowego lub przed wydaniem orzeczenia na zarządzenie sądu lub prokuratora.

Komornik, poza wyżej wymienionymi zadaniami ma także prawo:
1) doręczania zawiadomień sądowych, obwieszczeń, protestów i zażaleń oraz innych dokumentów za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty;
2) na wniosek organizatora licytacji – sprawowania urzędowego nadzoru nad dobrowolnymi publicznymi licytacjami, z przybiciem najniższej lub najwyższej oferty;
3) weryfikowania istnienia i treści tytułów wykonawczych wydanych w postępowaniach elektronicznych.

Czynności egzekucyjne w sprawach cywilnych wykonuje wyłącznie komornik, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w innych ustawach. Komornik wykonuje także inne czynności przekazane na podstawie odrębnych przepisów. (art.2 ust.1 u.k.s.e.)

WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA

Co do zasady, na podst. art. 8 ust. 1 u.k.s.e, komornik działa na obszarze swojego rewiru komorniczego. Rewirem komorniczym jest obszar właściwości sądu rejonowego przy którym komornik pełni funkcję. Jest to właściwość wyłączna dla spraw o egzekucje z nieruchomości oraz spraw, w których przepisy o egzekucji stosuje się odpowiednio.

PRAWO WYBORU KOMORNIKA

Stosownie do treści art. 8 ust.5 u.k.s.e., wierzyciel ma prawo wyboru komornika na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyjątkiem wskazanych powyżej spraw w których możliwość prowadzenia egzekucji zastrzeżona jest dla komorników działających przy Sądach Rejonowych właściwych ze względu na miejsce położenia nieruchomości.

Na podstawie art. 8 ust. 5 w zw. z art. 8 ust. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 o komornikach sądowych i egzekucji, tutejszy komornik może podejmować czynności egzekucyjne poza obszarem swojego rewiru, na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wierzyciel, dokonując wyboru komornika, składa wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji oświadczenie na piśmie, że korzysta z prawa wyboru komornika. (art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji).